Μάϊος 1932: Ἀγροτικὸν Πολιτικὸν Μανιφέστον ἀνωνύμου ἀγρότη ἐκ Καρδαμᾶ !

Τὸ ντοκουμέντο, τὸ ὁποῖον σήμερα δημοσιεύουμε, ἀφιερώνεται στοὺς Ἀγρότες μας, ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ τὴν ἐπιβίωσήν τούς!

 Ἤμαστε πάντα μαζὶ τους καὶ εἴμαστε καὶ τώρα μαζὶ τους!  
  Γιατὶ ἔχουμε ἀφήσει ἕνα μεγάλο ( τὸ πιὸ τρυφερὸ) κομμάτι τῆς ζωῆς μας στὰ χωράφια τοῦ Καρδαμᾶ, καὶ γνωρίζουμε τὶ θὰ εἰπῆ ἀγροτιὰ καὶ ἀγροτικὴ ζωή!
   Μόνον οἱ ἀνίδεοι, οἱ τυχοδιῶκτες, καὶ οἱ κηφῆνες μποροῦν νὰ κορδακίζονται σήμερα ἐναντίον τῶν ἀγωνιζομένων ἀγροτῶν! 

   Εἴμαστε στὸ πλευρὸ τῆς ἀγωνιζομένης ἀγροτιᾶς! Γιατί, ἐκτὸς τῶν ἄλλων, ἂν τυχὸν ἐκλείψει ἡ ἀγροτιὰ μας, ΤΕΤΕΛΕΣΤΑΙ καὶ ἡ Ἑλλάδα! 
  Ἕνα σοφὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ἐξαιρετικὸ κείμενο τοῦ "ἀνώνυμου" Καρδαμαίου, τὸ 1932, στὴν ἐφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ Πύργου, μᾶς δίνει τὸ ἔναυσμα γιὰ "νὰ συλλογισθοῦμε καλὰ":  
   Ὁ ἈΝΩΝΥΜΟΣ Καρδαμαῖος, διαλαλεῖ, γράφων, μεταξὺ ἄλλων, πρὶν ἀπὸ 85 χρόνια(!), στὶς 29 Μαΐου 1932 ( Ἐφημ. ΠΑΤΡΙΣ Πύργου, τῆς 31 Μαΐου 1932):
"... Εἶναι καιρὸς νὰ ξυπνήσουμε, νὰ δείξουμε πὼς ημπορούμε νὰ ζήσουμε καὶ νὰ διδάξουμε τοὺς διαφόρους ἐκμεταλευτές μας, ὅτι πρέπει κι αὐτοὶ νὰ φροντίσουν εἰς τὸ μέλλον νὰ ζήσουν ὅπως κι' ἐμεῖς, μὲ τὴν ἐργασία, τὴν τιμιότητα καὶ τὴν εἰλικρίνεια. Αὐτὰ τὰ γράφω γιὰ ὅλους τοὺς ἀγρότες, μὲ τοὺς ὁποίους ἔχω κοινὴ τὴν τύχη καὶ τὰ συμφέροντα. Ἂς ξυπνήσουμε, λοιπόν, εἶναι καιρός.  
Καρδαμᾶς 29 Μαΐου 1932  
      Μετὰ τιμῆς 
 Ἕνας Ἀγρότης "
...................

ΤΌ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΚΑΡΔΑΜΕΩΣ  ΑΓΡΟΤΟΥ, σὲ ἀντιγραφή: 

ΕΦΗΜ « ΠΑΤΡΙΣ»  31.05.32, 1^η σελὶς

 

« ΟΙ  ΑΓΡΟΤΕΣ  ΜΑΣ  ΑΦΥΠΝΙΖΟΝΤΑΙ

ΕΝΑ ΤΙΜΙΟΝ ΣΑΛΠΙΣΜΑ  ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ  ΜΑΣ

Ο  ΔΡΟΜΟΣ  ΠΡΟΣ  ΤΟΝ ΑΓΡΟΤΙΣΜΟΝ

 

 Δὲν γνωρίζουμε ἄν ὑπάρχῃ ἄλλη τάξις πολυβασανισμένη, ταπεινὴ καὶ πειναλέα μέσα εἰς τὴν Ἑλλάδα, ὅπως ἡ τάξις ἡ  ἰδική μας, ἡ Ἀγροτική.  Δουλεύουμε καὶ πεινᾶμε, τόν τελευταῖον δὲ μάλιστα καιρὸ λιμοκτονοῦμε. Ποῦ ν’ ἀκουσθῇ καὶ ποιὸς νὰ τὸ  πιστεύσῃ, ὅτι ὅλος μας ὁ ἱδρῶτας, ἡ δουλειά ἡ σκύλινη ποὺ κάνουμε ἀπὸ τὸ    πρωΐ  ἕως τό βράδυ μέσα στὸ χωράφι καὶ τὴν  σταφίδα δὲν μᾶς ἐξασφαλίζει οὔτε τὸ  ψωμὶ μας. Ὅλη τὴν ἄνοιξη καὶ τώρα ἀκόμη ποὺ ἐκαλοκαίριασε κυττᾶμε νὰ οἰκονομήσουμε καλαμπόκι, ποιὸς τρεῖς καὶ ποιὸς πέντε ὀκάδες, γιατὶ γιὰ περισσότερο ποσὸ δὲν μᾶς περισσεύουν λεφτά. Ἄς ἀφήσουμε τὸ ντύσιμο. Τὰ παιδιὰ μας καὶ οἱ  γυναῖκες μας ξυπόλυτες καὶ γδυτὲς περπατᾶν.

Συχνὰ σκεφτόμαστε ποιὰ νἆναι ἡ αἰτία τῆς κατάντιας μας.Τὸ χωράφι μας; Ἡ σταφίδα μας; Δὲν εἶναι αὐτὰ γιατὶ τὸ πλούσιο χῶμα τους μᾶς δίνει καὶ μὲ τὸ πάρα πάνου. Μᾶς δίνει ὅμως γιὰ νὰ δώσουμε σὲ ἄλλους. Σὲ φόρους βαρειοὺς καὶ ἀνυπόφερτους, στοὺς ἀνθρώπους ποὺ ζοῦν πλουσιοπάροχα στὶς πολιτεῖες καὶ ποὺ μᾶς ἐκμεταλλεύονται, στοὺς τοκογλύφους, στοὺς ἀργοὺς μεσῖτες καὶ καὶ…

Ἀλλὰ τί φταῖνε αὐτοί, τό κεφάλι μας φταίει, τό ξερὸ καὶ τό κούφιο. Αὐτοὶ τὴν  δουλειά τους κάνουνε καὶ τὸ μυστικὸ τους ἕνα εἶναι «ὁ θάνατὸς μας ἡ ζωὴ τους!». Ἔρχονται οἱ ἐκλογὲς καὶ μᾶς πᾶνε οἱ διάφοροι κομματάρχες ποὺ ἔχουν προσωπικὰ συμφέροντα μέσα στὰ σαλόνια, σὰν τὰ πρόβατα στὴν στροῦγκα. Τὶ ψηφίζουμε δὲν ξέρουμε ὁλότελα. Παίρνουμε ἕνα μπιλιέτο ποὺ μᾶς δίνουν καὶ τὸ ρίχνουμε στὴν κάλπη χωρὶς νὰ καταλαβαίνουμε ὅτι ρίχνουμε ἔτσι τὸν ἑαυτὸ καὶ τὰ παιδιά μας μέσα στὸ λάκκο. Δὲν ἔχουμε δηλαδὴ συνείδησι τὶ κάνουμε, γι’ αὐτὸ μᾶς τρώει τὸ φεῖδι χρόνια τώρα καὶ δὲν ἠμποροῦμε νὰ ἰδοῦμε θεοῦ πρόσωπο. Κοντὰ μ’ ἐμᾶς τοὺς  τυφλοὺς καὶ ἀνόητους χωριάτες πηγαίνουν χαϊμένοι καὶ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, καὶ ὁ ἄλλος λαός.

Εἶναι καιρὸς ὅμως τώρα νὰ ξυπνήσουμε, ἀφοὺ ἔχουν ξυπνήσει καὶ οἱ φελλάχοι ἀκόμη τῆς Ἀφρικῆς. Τὶ  δουλειὰ καὶ τὶ  συμφέρον ἔχουμε ἐμεῖς μὲ τὶς στροῦγκες. Ἐμεῖς πρέπει νὰ βροῦμε καὶ νὰ ψηφίσουμε ἀγροτικούς. Αὐτοὶ πρέπει νὰ εἶναι οἱ ἀντιπρόσωποὶ μας. Νὰ βροῦμε ἀνθρώπους ποὺ νὰ μᾶς ξέρουν καὶ νὰ τοὺς ξέρουμε καλά. Καὶ ὑπάρχουν τέτοιοι ἄνθρωποι τίμιοι, ἁγνοί, εἰλικρινεῖς.

Τοὺς ἔχουμε γνωρίσει στοὺς σταφιδικοὺς ἀγῶνες καὶ στὶς τόσες ἄλλες κοινωνικὲς μας ἀνάγκες. Ποιὸς ἠμπορεῖ νὰ ξεχάσῃ τοὺς μακροχρονίους ἀγῶνες τῆς  «Πατρίδος», τὶς καταδιώξεις της, τὶς δίκες της γιὰ τὰ δίκαιά μας, γιὰ τὸ ψωμί μας.

Εἶναι καιρὸς νὰ ξυπνήσουμε, νὰ δείξουμε ὅτι ἠμποροῦμε νὰ ζήσουμε καὶ νὰ διδάξουμε τοὺς διαφόρους ἐκμεταλευτὲς μας ὅτι πρέπει κι  αὐτοὶ νὰ φροντίσουν εἰς τὸ μέλλον νὰ ζήσουν ὅπως κι ἐμεῖς, μὲ τὴν  ἐργασία, τὴν  τιμιότητα καὶ τὴν  εἰλικρίνεια.

Αὐτὰ τὰ γράφω γιὰ ὅλους τοὺς ἀγρότες μὲ τοὺς ὁποίους ἔχω κοινὴ τὴν  τύχη καὶ τὰ συμφέροντα.

Ἄς ξυπνήσουμε λοιπὸν εἶναι καιρός.

   Καρδαμᾶς 29 Μαΐου 1932.

                                              Μετὰ τιμῆς

                                           Ἕνας Ἀγρότης »
Ἐπιμέλια  καὶ ἀντιγραφὴ τοῦ κειμένου: Ἄγγελος Λιβαθινός

 

Σημείωση  τοῦ ἐπιμελητῆ τοῦ κειμένου:

Τὸ ἐξαιρετικὸν αὐτὸ κείμενο τοῦ ἀνωνύμου ἀγρότη ἐκ Καρδαμᾶ ἐσυντάχθη καὶ ἐδημοσιεύθη 4 μῆνες πρὸ τῶν  κοινοβουλευτικῶν ἐκλογῶν τῆς 25^ης Σεπτεμβρίου 1932. Θὰ ἠμποροῦσε κάποιος νὰ τὸ χαρακτηρίσῃ ὡς Ἁγροτικὸν Πολιτικὸν Μανιφέστον, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ ἀνώνυμος ἐκ Καρδαμᾶ συντάκτη  διεκτραγωδεῖ τὴν ἀπελπιστικὴν οἰκονομικὴ κατάσταση, τὴν ὁποίαν βιώνουν κατὰ τὴν περίοδον ἐκείνην οἱ ἀγρότες, οἱ ὁποῖοι κυριολεκτικῶς ἐπένοντο καί ἐπεινοῦσαν,  καὶ ἀπευθύνει δραματικὸν κάλεσμα πρὸς τὸν ἀγροτικὸν κόσμον, νὰ ἐγκαταλείψῃ τοὺς διάφορους κομματάρχες καὶ τὰ κόμματὰ τους (τὶς «στροῦγκες», ὅπως τὰ ἀποκαλεῖ!) καὶ νὰ συσπειρωθῇ στὶς ἐπερχόμενες Βουλευτικὲς Ἐκλογὲς γύρω ἀπὸ ὑποψηφίους ἀγροτιστές, ποὺ θὰ ὑπερασπίζονται τὰ συμφέροντα τῶν ἐξαθλιωμένων ἀγροτῶν.

Ἤδη, ἡ Ἑλληνικὴ Κοινωνία ἑτοιμαζότανε γιὰ τὶς προσεχεῖς ἐκλογές τοῦ 1932, οἱ ὁποῖες, τελικῶς,  ἐπραγματοποιήθησαν ἐν μέσῳ ἐντόνων πολιτικῶν καί κομματικῶν ἀντιπαραθέσεων, καὶ ἐνῷ ἡ οἰκονομική κατάσταση τῶν  λαϊκῶν στρωμμάτων, ίδιαιτέρως δὲ τῶν  ἀγροτῶν, ἤτανε δραματική. Ὁ ἀνώνυμος ἐκ Καρδαμᾶ ἀγρότης ἀρθρογράφος περιγράφει μὲ μελανὰ χρώματα τὴν οἰκονομική κατάσταση τῆς ἀγροτιᾶς, καὶ, ἐν τέλει, παροτρύνει τοὺς ἀγρότες τῆς Ἠλείας, νὰ ὑποστηρίξουν στὶς ἐπερχόμενες ἐκλογὲς τοὺς ἀγροτιστὲς ὑποψηφίους, καὶ, ἐπικαλούμενος τὶς δημοσιογραφικὲς μάχες, ποὺ ἔχει δώσει ὑπὲρ τῶν ἀγροτῶν ἡ Ἐφημερὶς «Πατρὶς» Πύργου, ἐμμέσως στηρίζει τὴν ὑποψηφιότητα τοῦ Ἐκδότου τῆς Ἐφημερίδος αὐτῆς, κ. Λεωνίδα Βαρουξῆ.   

 Ἐξ ἄλλου, μόλις  πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν (ἀρχὲς Μαΐου 1932), ἡ Κυβέρνηση Βενιζέλου εἶχε κηρύξει παύση πληρωμῶν πρὸς τοὺς πιστωτὲς τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ χώρα εἰσήρχετο στὴν σκοτεινήν δίνη μίας ἀκόμη  χρεωκοπίας, τὴν ὁποίαν τελικῶς ἐπλήρωσαν τὰ  φτωχὰ λαϊκὰ στρώμματα, οἱ ἀγρότες, καὶ οἱ μεροκαματιάρηδες!-

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ, ΚΙ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ! 1968

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ, ΚΙ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ!

Ἀναπολήσεις!
Στό Καφενεῖον " Ἡ Συνάντησις" τοῦ Ὀρφέα Παρασκευοπούλου,
στόν Καρδαμᾶ, περί τό 1968 !
......................................
Ὁ Τάκης Μουστόγιαννης (ἀριστερά) καί ὁ Σπῦρος Γκουσάκης (δεξιά), στό Καφενεῖον "Ἡ Συνάντησις" τοῦ Ὀρφέα Παρασκευοπούλου, στόν Καρδαμᾶ, περί τό 1968!

Κάποια ἡμέρα σχόλης, οἱ δύο συγχωριανοί, μέ τό οὐζάκι 'επάνω στό τραπέζι, συζητοῦν γιά τά ἀγροτικά προβλήματα, πού τελειωμό δέν ἔχουν!

Ὁ Τάκης, κλασσικός, καί ἐξ οἰκογενειακῆς παραδόσεως, Κτηνοτρόφος τοῦ Καρδαμᾶ,
καί ὁ Σπῦρος, γνωστός Καλλιεργητής ἀγροτικῶν προϊόντων τοῦ Καρδαμᾶ ( Πατάτες, Καρπούζια, Φασόλια, κλπ ὀπωροκηπευτικά),
γιά τά ὁποῖα ἐφημίζετο ὁ Καρδαμᾶς!

 

[ Ἀπὸ τὴν ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ εἰς τὸν Καρδαμᾶ, πραγματοποιηθεῖσα ὑπὸ τοῦ Μορφωτικοῦ Συλλόγου Καρδαμᾶ "Κωστῆς Παλαμᾶς" μὲ ἐξαιρετικὴν ἐπιτυχία ( 24,25,26/9/2017).]-

ΚΑΠΟΙΟΣ ΛΕΙΠΕΙ ΑΠΟΨΕ ΑΠ' ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ...: Βασίλης Τράπαλης

ΚΑΠΟΙΟΣ ΛΕΙΠΕΙ ΑΠΟΨΕ ΑΠ' ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ....

 ( Βασίλης Τράπαλης)

  Μέ βαθύτατη θλίψη επληροφορηθήκαμε τό δυσάρεστο γεγονός τής αποδημίας εις Κύριον τού εξαίρετου φίλου καί σπάνιου Ανθρώπου, Βασίλη Τράπαλη!
Ο Βασίλης, πρό τριμήνου περίπου έχασε τόν αγαπημένο του γυιό, Άκη! Καί δέν άντεξε τόν χαμό τού σπλάχνου του!
  Ο έντιμος καί αξιαγάπητος αυτός άνθρωπος είχε αποκτήσει δεσμούς μέ τό χωριό μας, τόν Καρδαμά, καί ιδιαιτέρως μέ τόν Μορφωτικόν Σύλλογον Καρδαμά " Κωστής Παλαμάς" !
Σέ κάθε Εκδρομή τού Συλλόγου (από τό 1978, μέχρι τό 1991), ο Βασίλης ήτανε ο αγαπημένος μας Οδηγός!
  Καί σέ κάθε Εκδήλωση τού Συλλόγου μας,

πάντοτε παρών, κι άς μήν ήτανε Καρδαμαίος!
Μέ τό χαμόγελό του, μέ τήν καλωσύνη του, καί μέ τήν ακένωτη ευχάριστη διάθεσή του, εξασφάλιζε στά μέλη τού Συλλόγου μας, που συνταξίδευαν ή εδιασκέδαζαν μαζί του, μίαν ανεπανάληπτα εορταστική καί φιλική διάθεση!
  Δυστυχώς, τό θλιβερό γεγονός περιήλθε εις γνώσην μας, μετά τήν Κηδεία! Καί δέν παρευρεθήκαμε στήν εκφορά τής σορού από τόν Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου Αμαλιάδος!

Φίλε Βασίλη, θά είσαι πάντα στήν Καρδιά μας!
Αιωνία σου η μνήμη!
Θερμά συλλυπητήρια στήν ευγενικήν Οικογένειά του!

 Καί ο μεγάλος Θεός, νά αναπαύση τήν ψυχούλα σου καί από τό δυσβάστακτο βάρος τής απωλείας τού αγαπημένου σου γυιού, Αλέξανδρου, απωλείας τήν οποίαν δέ άντεξες! 

  Στήν ΜΝΗΜΗ τού αγαπημένου μας Βασίλη Τράπαλη, δημοσιεύουμε μία παλαιά φωτογραφία, μέ τό Λεωφορείο του έξω από τά Γραφεία τού Μορφωτικού Συλλόγου Καρδαμά "Κωστής Παλαμάς", τό καλοκαίρι τού 1981, καθώς ετοιμαζόμαστε νά πραγματοποιή-
σουμε τότε Εκδρομή τού Συλλόγου μέ Οδηγόν μας, όπως πάντα, αυτόν τόν αξιαγάπητον Άνθρωπον! 

  Φίλε Βασίλη, μέ θλίψη σέ αποχαιρετούμε μέ μίαν ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΉ μελωδία τού Κώστα Χατζή καί τής Σώτιας Τσώτου, Μελωδία- Ύμνον στήν ανθρώπινη Φιλία : "ΚΑΠΟΙΟΣ ΛΕΙΠΕΙ ΑΠΟΨΕ ΑΠ' ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ..." ! 

Ο (εδώ καί 42 καί πλέον χρόνια ) φίλος σου, Άγγελος, καί τά μέλη τού Δ.Σ. τού Μορφωτικού Συλλόγου Καρδαμά " Κωστής Παλαμάς", Σύλλογος τόν οποίον τόσο αγάπησες!